پرسش :

دیدگاه دین اسلام درباره‌ ظهور منجی چیست؟

پاسخ :
در دین مقدس اسلام، مسأله موعود و منجی، به روشنی مطرح‌شده است. قرآن، کتاب آسمانی مسلمانان، در آیات متعدد به حاکمیت صالحان بر زمین و غلبه دین حق، اشاره دارد. از جمله آنها آیه 105 از سوره انبیا است. (1) خداوند، در این آیه تصریح می‌کند که زمین را بندگان صالح من به ارث می‌برند و در اختیار می‌گیرند. همچنین تصریح می‌کند که این امر، حقیقتی است که در کتب انبیای گذشته نیز بدان اشاره شده است.

در آیه 55 از سوره‌ی نور خداوند، به انسان‌هایی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دادند، وعده می‌دهد که خلافت و حکومت در زمین را به آنان وامی‌گذارد و دینشان را پابرجا و برقرار می‌سازد و در چنین زمانی، آرامش و امنیت کامل، در جهان ایجاد می‌شود و آدمیان به عبادت و بندگی خدا می‌پردازند.

خداوند، در سه جای قرآن (سوره توبه: 33 و 34؛ سوره فتح: 28؛ سوره صف: 8) تصریح می‌کند، دین اسلام بر همه ادیان غلبه خواهد کرد؛ هرچند کافران و مشرکان نخواهند و خود را شاهد بر چنین رویدادی معرفی می‌کند. البته، با توجه به روایاتی که در تفسیر و تبیین آیات الهی از پیشوایان معصوم صادر شده است، می‌توان دریافت که بیش از 250 آیه از آیات قرآن، به امام مهدی (علیه السلام) و حاکمیت عدل و دین، اشاره دارد. (2)

علاوه بر قرآن کریم، در کتب روایی مهم شیعه و سنی روایات متعددی درباره‌ی او ذکر شده است، کتاب‌های متعددی نیز ویژه آن حضرت به رشته تحریر درآمده است؛ برای نمونه، می‌توان از کمال ‌الدین و تمام النعمة، اثر شیخ صدوق، الغیبة، نوشته نعمانی و کتاب الغیبة، نوشته‌ی شیخ طوسی از علمای گذشته و منتخب ‌الاثر، اثر لطف‌الله صافی گلپایگانی از علمای معاصر شیعه، نام برد یا به الفتن، اثر ابن حماد و الاربعین، تألیف ابونعیم اصفهانی از اهل سنت اشاره کرد.

پیامبر گرامی (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود:
مهدی از عترت من از نسل فاطمه (علیها السلام) است. (3)
ذکر این نکته مناسب است که به اعتقاد شیعه، امام مهدی (علیه السلام) فرزند امام حسن عسکری (علیه السلام) است که در سال 255 ق به دنیا آمد و اکنون در پس پرده‌ی غیبت قرار دارد و تا زمانی‌که خداوند اذن ظهور و قیام دهد، زنده است؛ ولی به اعتقاد اهل سنت، او به دنیا نیامده است؛ بلکه در آخرالزمان و حدود چهل سال پیش از ظهورش، متولد خواهد شد.
 
پی‌نوشت‌ها:
1. وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یرِثُهَا عِبَادِی الصَّالِحُونَ؛ در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتیم: «بندگان شایسته‌ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد».
2. ر. ک. معجم احادیث‌الامام مهدی، ج 5.
3. در سنن ابوداود که از کتاب‌های مهم اهل سنّت است، در باب «ما جاء فی‌المهدی» حدیث شماره 3735 از ام سلمه نقل شده است که:
سمعت رسول‌الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) یقول: «المهدی من عترتی من ولد فاطمة»؛ شنیدم پیامبر فرمود: «مهدی، از عترت من از نسل فاطمه است».
در حدیث شماره 3736 از ابی سعید خدری نقل شده است که رسول‌الله (صلّی الله علیه و آله و سلّم) فرمود:
«المهدی منّی اجلی الجبهة اقنی الانف یملأ الارض قسطا و عدلاً کما ملئت جورا و ظلما؛ مهدی، از من است. پیشانی او آشکارا و هویدا است، بینی بلند و کشیده دارد. زمین را از عدل و داد پر می‌کند، همان‌طور که از ظلم و جور پر شده است»، الطرائف فی معرفة مذاهب الطرائف، ص 177، ح 278.

منبع: آفتاب مهر (دفتر اول)، جمعی از محققین مرکز تخصصی مهدویت، ناشر: انتشارات بنیاد فرهنگی حضرت مهدی موعود علیه السلام، چاپ چهاردهم، تابستان 1393.